شهر بندر انزلی

بندر اَنزَلی (دربارهٔ این پرونده تلفظ راهنما·اطلاعات) (به گیلکی: اٚنزٚلي) که تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، بندر پهلوی نامیده می‌شد، یکی از مهم‌ترین شهرهای گردشگری، از مراکز مهم اقتصادی و یکی از قطب‌های ورزشی در ایران است، و مرکز شهرستان انزلی محسوب می‌شود. این شهر بعد از رشت مهم ترین شهر استان گیلان است. انزلی براساس میزان تخلیه و بارگیری کالاها در سال ۱۴۰۱، به عنوان دومین بندر پرتردد شمال ایران و دهمین بندر پرتردد کشور بشمار می‌رود.

شهر بندرانزلی پس از مرکز استان (رشت) پرجمعیت‌ترین و بزرگ‌ترین شهر استان گیلان و یکی از متراکم‌ترین شهرهای ایران از لحاظ تراکم جمعیت محسوب می‌شود. این شهر طبق آمار «پرباران‌ترین شهر ایران» است. شهر بندرانزلی آب‌وهوایی مرطوب دارد و بارش در آن بسیار بالا است، چندان که سالانه میانگین ۱۸۲۷ میلی‌متر بارش در این شهر گزارش می‌شود، میزان رطوبت نسبی در این منطقه، در سال میان ۷۱ تا ۹۷ درصد در نوسان است.

در سال ۲۰۱۹ در یک روز رکورد پرباران‌ترین شهر جهان را به خود اختصاص داد. شهر بندرانزلی در غرب استان گیلان قرار دارد و به واسطه کرانه‌های خزر و تالاب بین‌المللی بندر انزلی از چند جزیره و شبه‌جزیره تشکیل شده‌است، که با پل به هم مرتبط اند. نام بندرانزلی به سبب پیشینه تاریخی‌اش شناخته شده‌است. به لحاظ وجود گمرک و ارتباط بازرگانی از دیرباز نزد بازرگانان ایرانی و خارجی به دروازه اروپا آوازه داشته‌است و اهالی این شهر به واسطه بندری بودن، بسیار زودتر از دیگر نقاط ایران با دستاوردهای غرب آشنا شدند. طول نوار ساحلی شهرستان بندرانزلی حدود۴۴ کیلومتر است.

در سال‌های اخیر بسیاری از مردم در این شهر اقدام به خرید ملک کرده‌اند. با توسعه منطقه آزاد انزلی سرمایه‌گذاری در بخش املاک در این شهر بندری بسیار رونق داشته است. در طول یک صد سال اخیر انزلی جز یکی از مدرن‌ترین شهرهای ایران بوده است. سازه‌های شهری، مناطق و محلات انزلی قاعده و معماری قابل توجهی دارند. به طور کل بومیان شهر انزلی، این بندر را به دو منطقه مهم انزلی و غازیان تقسیم بندی می‌کنند.

غازیان و انزلی هرکدام مناطق و محلات منحصربفرد خود را دارند. بهترین محلات و مناطق بندر انزلی را می‌توان بر اساس چند ویژگی شاخص مورد بررسی قرار داد. اساسا از محلات یا منطقه‌ها بافت شهری خاص، بافت فرهنگی و درهم آمیختگی جالب توجهی با طبیعت شهر دارند. به طور کل شهر به موازات خط ساحلی توسعه پیدا کرده است. محلات مهم شهر انزلی نیز عموما در محدوده نوار ساحلی قرار گرفته‌اند.

بهترین محلات برای زندگی در انزلی

اگر بخواهیم به تعدادی از بهترین محلات برای زندگی در انزلی اشاره‌ای گذرا داشته باشیم می‌توانیم به «بلوار پاسداران»، «بلوار ساحل قو»، «خیابان مطهری یا گلستان»، «خیابان سی‌متری و محدوده آن»، «خیابان سپه»، «خیابان رمضانی غازیان»، «بلوار اطبا»، «بلوار معلم در محدوده میدان مالا»، «میدان گاز»، «بلوار نجفی»، «امامزاده صالح غازیان»، «دهکده ساحلی و محدوده آن» اشاره کنیم.

بسیاری از آپارتمان‌های مسکونی نوساز و چند سال ساخت در غازیان و طیف گسترده‌ای از بهترین ویلاهایی شهر انزلی در این مناطق ساخته شده‌اند. به زعم تحقیقات کارشناسان مشاوره املاک خانه انزلی، این محلات علاوه بر بافت شهری مناسب، دسترسی بسیار مطلوبی به منابع و همچنین اماکن مورد نیاز خانوارها دارند. جدای از این‌ها نزدیکی به ساختار طبیعت یعنی ساحل دریا و همچنین مرداب ویژگی منحصربفرد این مناطق است. علاوه بر آمیختگی طبیعت در بافت شهری، ظرفیت فرهنگی بالا یا مولتی کالچر بودن مناطق مختلف شهر، موقعیتی مناسب برای سرمایه گذاری به‌واسطه خرید و همچنین گزینه‌هایی مطلوب برای اجاره سالیانه آپارتمان و ویلا و اجاره روزانه است.

نخستین‌های انزلی

بندر انزلی در سالیان دور فرنام «دروازه ایران و اروپا» را یدک می‌کشید. موقعیت راه‌بردی نخستین بندر شمال ایران سبب شد، تا این شهر بسیار زودتر از بسیاری از شهرهای ایران با فرهنگ و دست‌آوردهای غربی آشنا شوند و در بسیاری از موارد جزء اولین‌ها باشد:

  • روشنایی برق؛ قبل از سال ۱۲۷۹ خورشیدی به عنوان اولین شهر در ایران که دارای روشنایی گردید.
  • گمرک بندر انزلی، دارای پیشینه‌ای بیش از ۳۰۰ سال است.
  • اداره شیلات بندر انزلی، بیش از ۱۵۰ سال پیشینه دارد.
  • نخستین بلدیه در ایران که اکنون به نام شهرداری مستعار است در این شهر تأسیس گردید ۱۲۷۶ هجری شمسی.
    آموزش و پرورش؛ قبل از سال ۱۲۷۱ خورشیدی و اکابر شبانه آن هم دروس دبیرستانی قبل از سال ۱۲۹۰ خورشیدی اولین شهری که بعد از تهران صاحب نخستین دبیرستان دخترانه شد.
  • چاپخانه پیش از سال ۱۲۸۶ خورشیدی.
  • بهداری پیش از سال ۱۲۷۶ خورشیدی که به وسیلهٔ بلدیه اداره می‌شد.
  • شیر و خورشیدی سرخ (جمعیت هلال احمر) ۱۳۰۴ خورشیدی.
  • تلفن پیش از سال ۱۲۷۷ شمسی و پست و تلگراف نیز پیش‌تر از بسیاری شهرهای ایران.
  • نظمیه (شهربانی) قبل از سال ۱۲۸۶ خورشیدی.
  • راه‌آهن حدود سال ۱۲۶۹ خورشیدی در یکی از روستاهای انزلی.
  • هواشناسی قبل از سال ۱۲۸۰ خورشیدی.
  • نخستین پل متحرک ایران ۱۳۱۴.
  • نخستین بار سردخانه در انزلی و حسن کیاده.
  • نخستین سردخانه صنعتی ۱۲۹۰ به منظور نگهداری مواد غذایی در بندر انزلی ساخته شد.
  • نخستین خطوط هوایی در بندر انزلی به وجود آمد در زمین معروف به زمین طیاره. اولین پرواز در ایران از بندر انزلی به تهران و سپس به اصفهان صورت گرفت.
  • نخستین بار اتومبیل در انزلی به سال ۱۲۷۹ هجری شمسی به راه انداخته شده‌است.
  • نخستین کارخانه سوسیس‌سازی ۱۳۱۷ شمسی.
  • نخستین کارخانه چوب بری و لیموناد سازی، تصفیه خانه نفت، برنجکوبی در این شهر راه‌اندازی شد.
  • نخستین سالن نمایش تئاتر و اولین استودیو فیلم‌سازی به همت ابراهیم مرادی اولین کارگردان سینمای بلند ایران
  • نخستین نشریه ورزشی در ایران توسط پهلوان عزیز وکیل منفرد پدر ورزش گیلان و مؤسس سومین باشگاه ورزشی ایران، باشگاه گیو بندر انزلی در سال ۱۳۳۹ ه‍. ق
  • نخستین کارخانه جات نساجی سال ۱۲۹۷ هجری شمسی.
  • قدیمی‌ترین کلیسای ارامنه ایران.
  • نخستین کارخانه آبنبات‌سازی و بستنی در ایران.
  • نخستین پل متحرک در ایران سال ۱۳۰۸ هجری شمسی.
  • کهن‌ترین برج اداری در ایران. معروف به برج ساعت امروزی.

ویژگی‌های بندر

بندر انزلی یکی از بزرگ‌ترین بندر شمال ایران و از فعال‌ترین بندرهای کرانه دریای خزر است. مرز انزلی پنجمین مرز فعال ایران است و ۷/۳ درصد از ترانزیت ورودی به ایران از طریق این مرز انجام می‌شود. بیش از ۵۰ درصد حمل و نقل کالای گیلان از طریق این مرز انجام می‌شود. از مرز دریایی انزلی سالانه بیش از ۴ میلیون تن کالا وارد و بیش از ۲۸۸ هزار تن سوخت و ۵۵ هزار تن کالای غیرنفتی به‌طور حمل و نقل ترکیبی از طریق این بندر به داخل یا خارج کشور ترانزیت می‌شود. با طرح شیوه‌های جدید ترانزیت چون کریدور شمال- جنوب، وجود منطقه آزاد تجاری-صنعتی انزلی اهمیت بیشتری یافته‌است. این بندر کشتی رورو (Roll-on/roll-off) هم دارد که ترانزیت جاده‌ای را تسهیل می‌کند. از ویژگی‌های تأسیسات بندر انزلی می‌توان به:

  • بزرگ‌ترین بندر کرانه دریای خزر و مجهز به امکانات مدرن تخلیه و بارگیری
  • دارای رتبه سوم میان بندرهای کشور پس از بندر امام خمینی و بندر شهید رجایی
  • نزدیکی با بندر آستراخان و لاگان در روسیه، کراسنودسک در ترکمنستان، اکتائو در قزاقستان و باکو در آذربایجان
  • ارتباط با بازارهای منطقه‌ای و دسترسی به بازار مصرف بالای ۳۰۰ میلیونی کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق
  • قرار گرفتن در مسیر کریدور بین‌المللی شمال – جنوب که این مسیر سه برابر از مسیر فعلی کوتاه و ارزانتر است.
  • واقع شدن بندر در محدوده منطقه آزاد، و فراهم نمودن تسهیلات و امکانات ویژه برای صاحبان کالا، تجار و سرمایه‌گذاران
  • نزدیکی به بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز دریای خزر
  • نزدیکی به فرودگاه بین‌المللی (۳۵) کیلومتر
  • برخورداری از معافیت مالیاتی
  • دسترسی به معادن سرب، روی و آهن و مراکز صنعتی
  • برخورداری از شرایط آب و هوایی استان گیلان
  • نزدیکی به‌استان‌های صنعتی همجوار

بازارها

بازار کاسپین: بازار کاسپین یکی از بزرگ‌ترین بازارها در انزلی است. این بازار از لحاظ موقعیت در یکی از بهترین مکان‌های شهر بنا شده‌است. نزدیکی این بازار به شهر و همچنین خیابان پاسداران این بازار را به یکی از هدف‌های مسافران در روزهای تعطیل تبدیل نموده‌است. این بازار دارای پارکینگ اختصاصی نیز است.

مجتمع انزل مال: این مجتمع زیبا از جمله مدرن‌ترین مراکز تجاری و تفریحی استان گیلان می‌باشد. این مجموعه در بخش غربی شهر انزلی واقع شده‌است. انزل مال دارای ۱۶۲ واحد تجاری‌ست. این مرکز خرید علاوه بر واحدهای تجاری در متراژهای متنوع، از سالن همایشات، باشگاه ورزشی، فود کورت، شهربازی و هایپرمارکت بزرگی در متراژ ۱۵۰۰ متر برخوردارست. محوطه سازی بی نظیر و پارکینگی با ظرفیت۵۰۰ دستگاه اتومبیل ازجمله مزایای این مجتمع تجاری تفریحی‌ست. انزل مالی یکی از چهار مرکز تجاری یا بازار بزرگ بندر انزلی است. به‌طور دقیق‌تر این مرکز تجاری تفریحی در محدوده بازار پردیس و نزدیک به ایستگاه هشتپر قدیم واقع گردیده‌است.

بازار پردیس: این بازار محل فروش صنایع دستی – پوشاک و … است. اکثر اجناس موجود در این بازار اجناس روسی است. این بازار یکی از بازارهای شلوغ انزلی است. فروش اجناس به روز با قیمت مناسب از دلایل شلوغی این بازار است. این بازار واقع در خیابان مطهری ابتدای خیابان ورزش است.

بازار ساحلی (آسیای میانه): یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری و توریستی شهر انزلی است. این بازار در کنار ساحل زیبای بندر انزلی ساخته شده و یکی از پررفت‌وآمدترین بازارهای شهرستان انزلی است. تنوع در قرفه‌های این بازار دست شما را برای خرید بازمی‌گذارد. یکی از مزیت‌های این بازار وجود پارکینگ اختصاصی به طول ۲ کیلومتر است.

شنبه بازار: قدمت این بازار به بیش از ۷۰ سال پیش بازمی‌گردد. این بازار که در مرکز شهر انزلی قرار دارد و از گذشته‌های دور از روستاهای اطراف انزلی و سایر شهرهای از شهرهای دور و نزدیک گیلان، تولیدات خود را اعم از میوه و سبزی و صیفی تا حصیر و زنبیل و رب انار و زیتون و مرغ و خروس و دست بافته‌های زیبای پشمین را به این بازار می‌آوردند. این بازار در مرکز شهر انزلی در خیابان میرزا کوچک خان برپا می‌گردد.

بازار گیلار: بازار گیلار واقع در غازیان است و بیشتر کالاهای ارائه شده در این بازار از اجناس ترک و روس است.

بازار سپه: یکی دیگر از بازارهای انزلی بازار سپه است که در میدان امام خمینی – خیابان ابوذر غفاری (خیابان سپه) قرار دارد.

اهمیت زندگی در محلات خوب

محله‌هایی با املاک مسکونی بی‌کیفیت (به لحاظ معماری و استانداردهای بصری)، منابع کم و شرایط ناامن، استرس را تحمیل می‌کنند. این وضع می‌تواند منجر به افسردگی شود. استرس تحمیل شده به دلیل زندگی در محله‌های نامطلوب، اثرات افسردگی را فراتر از آنچه تصور می‌شود ارتقا می‌دهد. این تاثیرات ثانویه می‌تواند منجر به رویدادهای منفی در خانواده یا محل کار شود یا آن را افزایش دهد.

به نظر می‌رسد که محله‌های نامطلوب تأثیر مضر عوامل استرس‌زای شخصی را تشدید می‌کنند و در ایجاد پیوند بین افراد تاثیر گذارند و به نوعی احتمالا خطر افسردگی را افزایش می‌دهند. محله‌ها بر همه مردم تأثیر یکسانی نمی‌گذارند. افراد با ویژگی‌های شخصیتی متفاوت به روش‌های مختلفی با محلات و مناطق چالش برانگیز سازگار می‌شوند.

باور بسیاری از کارشناسان بر این است که روانشناسی به عنوان یک رشته باید به تأثیر عوامل زمینه ای مانند محله ها توجه بیشتری داشته باشد. عقیده بر این است که مشکلات سلامت روان در سطح محله باید در سطح محله مورد توجه قرار گیرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که  باید  از سیاست‌های ساخت مسکن عمومی (کلنی‌سازی مانند مسکن مهر و امثالهم در ایران) که منجر به تمرکز فقر می‌شود باید تجدید نظر صورت گیرد. اساسا باید تحقیقاتی در مورد مؤثرترین راه‌ها برای بسیج ساکنان محله برای دستیابی به اهداف مشترک و بهبود زمینه‌ای که در آن زندگی می‌کنند انجام شود.