منظور از کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری چیست و چه شرایطی دارد؟
کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری مرجعی قانونی برای بررسی و به نوعی سازوکاری قانونی برای رسیدگی به تخلف یا تخلفات حوزه ساختمان است. این کمیسیون در بحث تخلفات ساختمانی، دو اصل بسیار مهم یعنی «ضوابط شهرسازی» و «ایمنی» را مدنظر قرار می‌دهد. به طور کل کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری شامل ۱۱ تبصره است.
آنچه طی سال‌های اخیر بحث‌برانگیز شده و گاها امکان سواستفاده از قانون را فراهم آورده، شروطی است که مربوط به تبصره‌های ۲ تا ۶ این قانون است؛ یعنی:
«این کمیسیون در شرایطی می‌تواند به‌واسطه دریافت جریمه مالی، تخلفات سازندگان ساختمانی و مواردی مانند احداث بنا بدون پروانه ساخت، ساختن ساختمان بدون پارکینگ و موضوع جنجال‌برانگیز تراکم اضافی را به نوعی بلااشکال قلمداد کند.»
در خصوص تراکم اضافی، برخی سازندگان املاک آپارتمانی بدون توجه به بافت شهری و ساختار ساختمان‌های کلاسیک و قدیمی که بخشی از شاکله هویت فرهنگی تاریخی محدوده و منطقه محسوب شده و عموما مهم‌ترین المان‌های شهری در همین بافتار پابرجا هستند آسیب می‌رسانند. در اکثر موارد با تجاوز به حریم ابنیه تاریخی یا بافتار کلاسیک، هویت بصری و فرهنگی شهر مخدوش و چهره شهرسازی زايل می‌شود. در واقع به نظر می‌رسد، این کمیسیون مدخلی برای فرار و سودجویی شده است.
به طور کل ماده ۱۰۰ در قالب «کمیسیون بدوی» و «کمیسیون تجدیدنظر» اجرا می‌شود. چهار نماینده همیشه در این کمیسیون حضور دارند و از طریق فرآیند‌های قانونی موارد را بررسی می‌کنند. در ادامه دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد که منظور از کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری چیست و چه شرایطی دارد؟
اعضای کمیسیون
کمیسیون ماده 100 از چهار نماینده تشکیل می‌شود:
- نماینده‌ای از دادگستری شهر
- نماینده‌ای از شورای شهر
- نماینده‌ای از فرمانداری شهر
- نماینده‌ای از شهرداری که اساسا حق رای ندارد
مهم‌ترین موارد رسیدگی در ماده ۱۰۰
- احداث یا بنا کردن ساختمانی که پروانه ساخت ندارد
- ساخت آپارتمان یا مجتمع‌هایی که فاقد پارکینگ هستند یا به نوعی کسر پارکینگ دارند
- احداث بنایی که به لحاظ استاندارد‌های فنی مهندسی و شهرسازی، اصولی اساسی در آن رعایت نشده
- ساخت سازه یا ساختمانی که استحکامات لازم را ندارد
- تغییر کاربری ملک بی انکه مراحل قانونی برای احداث بنا طی شده باشد
تبصره 2 – در مورد اضافه بنا زائد بر مساحت زیر بنای مندرج در پروانه ساختمان واقع در حوزه استفاده از اراضی مسکونی کمیسیون می‌تواند در‌صورت عدم ضرورت قلع اضافه بنا با توجه به موقعیت ملک از نظر مکانی (در بر خیابانهای اصلی یا خیابانهای فرعی و یا کوچه بن باز یا بن بست) رأی‌به اخذ جریمه‌ای که متناسب با نوع استفاده از فضای ایجاد شده و نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی باشد تعیین و شهرداری مکلف است بر اساس آن‌نسبت به وصول جریمه اقدام نماید.
پیشنهاد بررسی: اطلاعات خرید ویلا، زمین و آپارتمان با بهترین قیمت در منطقه ازاد انزلی
فرآیند رسیدگی در کمیسیون
به طور کل، خروجی نتیجه کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، از دو مرحله منتج می‌گردد؛ یعنی: «کمیسیون بدوی» و «کمیسیون تجدیدنظر».
همانطور که از عنوانش پیداست، در اولین اقدام، رسیدگی به پرونده تخلف یا تخلفات در این کمیسیون طرح می‌گردد. نماینده شهرداری برای تشریح تخلف در این جلسه حضور خواهد داشت. متخلف پرونده نیز می‌تواند با تسلیم لایحه به مرجع رسیدگی، به بیان توضیحات یا استدلال موضوع پیش آمده بپردازد.
آنچه در این مرحله از کمیسیون مورد بررسی قرار می‌گیرد و نهایتا به رای گذاشته می‌شود را می توان در کمیسیون تجدیدنظر پیگیری و به آن اعتراض کرد. این درخواست برای تجدید نظر تا ۱۰ روز قابل اجراست.
پس از مرحله تجدید نظر، آنچه تصویب و نتیجه‌گیری شده قطعی و قابل اجراست. احیانا اگر فرد متخلف باز معترض باشد می‌تواند با توسل به بند «ب» ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری، از همین سازمان پیگیری را از سر گیرد. برای مطالعه تبصره‌های کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری می‌توانید از طریق لینک مرکز پژوهش‌های مجلس این ۱۱تبصره را به دقت مطالعه کنید. (بیشتر بدانید: کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری چگونه به تخلفات ساخت و ساز رسیدگی می‌کند؟)
بسیاری از کارشناسان، متخصصین، فعالان حوزه شهرسازی و نهاد‌های مردمی بر این باورند که ماده صد، صندوق پولی شهرداری‌هاست. از طرفی این کمیسیون به منبع اصلی تامین بودجه شهرداری‌ها تبدیل شده که همین این موضوع خود باعث تعارض منافع گردیده و اشکلات عدیده‌ای را ایجاد کرده است. شهرداری‌ها از طرفی موظف به جلوگیری از تخلفات، با در نظر داشتن اصول و قواعد شهرسازی‌اند و از طرفی به یمن مشکلات مالی و تامین هزینه‌هایی از جمله پرداخت حقوق کارکنان مجبور به تامین بودجه‌اند.
«بر اساس تعاریف متداول ادبیات تعارض منافع، این موقعیت را تعارض درآمد و وظیفه می‌نامند»
این موضوع در بسیاری از شهرهایی که پشتوانه فرهنگی و تاریخی غنی دارند، از جمله شهری مثل بندر انزلی، عملا به بافتار شهری و هویت بصری شهر آسیب زده است. وجود مکان‌ها و ساختمان‌هایی تاریخی مانند مناره قدیمی انزلی در خیابان سپه، و ساخت مجتمع‌هایی عظیم و مرتفع در حریم این بنای تاریخی خود صحه بر ماجرا می گذارد.
غالبا اشخاصی که در این کمیسیون‌ها حاضرند و افرادی که حامی این نوع از ساخت و ساز‌ها هستند، آن هم به این دلیل که توسعه ملکی در این نواحی خاص، سود کلانی دارد، از این موضوع غافلند که تصمیم‌شان به طرزی نابخردانه چهره شهر را زشت و کالبد شهری را از اصالتی که مرهون هویت فرهنگی و تاریخی است تهی خواهد کرد.
شاید بتوان گفت، زدودن زیبایی شهری و تاثیر فشار حداکثری بر سبک زندگی افراد به‌واسطه این برج‌های بدهیبت ماحصل همین تعارض منافع شهرداری‌هاست.
در پایان، اگر تصمیم به ساخت و ساز آپارتمان دارید حتما برای مشاوره با کارشناسان ما تماس بگیرید. ضمن اینکه می‌توانید برای مطالعه مقالات بیشتر در این خصوص به صفحه دانستنی‌های معاملات ملکی مراجعه کنید. علاوه بر این برای بازدید از بهترین فایل‌های ملکی در نواحی ساحلی انزلی مانند بلوار ساحل قو و همچنین بلوار پاسداران کافی‌ست از طریق لینک وارد صفحه مربوطه شوید.
(آخرین بروزرسانی در ۲۵ تیر ماه ۱۴۰۱)
