معرفی خیابان سپه بندر انزلی؛ معروف‌ترین بازار بندرگاه در بافت تاریخی

خیابان سپه بندر انزلی معروف به بازار سپه، یکی از خیابان‌های کلاسیک و بسیار زیبای این شهر توریستی است. بازار سپه از قدیم خیابانی برای خرید و گردش بوده است. این خیابان بافتی کلاسیک دارد. برخی از ساختمان‌های تاریخی و بناهای مهم قدیمی، مثل مناره انزلی و بانک روس همچنان در این محدوده پابرجا هستند.

بازار سپه بندرانزلی قدمتی قریب به نیم قرن دارد. این خیابان خاطرات بسیاری را در خود جای داده است. ساختار کلاسیک این خیابان برای گردشگران بسیار جذاب است. برخی از توریست‌ها برای اجاره موقت خانه این محدوده را انتخاب می‌کنند. در گذشته بسیاری از ساکنین کوچه‌ها و خیابان‌های فرعی محدوده سپه، عموما از کسبه سرشناس و معروف شهر بودند که محل سکونتشان به مرکز شهر و مغازه‌هایشان نزدیک بوده ‌است.

کوچه‌های پیشوایی، زمانی، عاشورنژاد، رهنما و ندیم باشی از معروف‌ترین کوچه‌های خیابان سپه انزلی هستند. در گذشته بسیاری از ساختمان‌هایی قدیمی با معماری روسی در این محدوده به وفور یافت می‌شد. در حال حاضر برخی از مجلل‌ترین آپارتمان‌ها و مجتمع‌های ساختمانی در این کوچه‌ها ساخته شده است.

در این یادداشت به طور مفصل به بازار، بناهای تاریخی، کوچه‌ها، دسترسی و شرایط خرید خانه در خیابان سپه انزلی خواهیم پرداخت. علاوه بر این، صفحه‌ای از تاریخ این خیابان را ورق خواهیم زد:

خیابانی است به نام سپه این خیابان اگرچه به واسطه عدم وسائط نقلیه کم عرض ساخته شده ولی ساختمانش خوب و خیابان طویلی است. کمیسیون بلدی تصمیم دارد این خیابان را تا قبرستان پهلوی امتداد دهد و این امتدادِ خیابان به زیبایی شهر خواهد افزود.

خیابان سپه بندر انزلی کجاست؟

خیابان سپه یا بازار سپه در نقطه مرکزی انزلی و در ضلع شمالی میدان انزلی قرار دارد. این خیابان حد فاصلی از محدوده (شیر سنگی) سی متری، تا خیابان ناصر خسرو است. بازار سپه انزلی، شارعی به طول حدود ۹۰۰متر است. سراسر این خیابان متشکل از مغازه‌هایی‌ست که در دو طرف خیابان قرار دارند.

بازار سپه از قدیم‌ یکی از بهترین گزینه‌ها برای خرید پوشاک و پارچه بوده است. این بازار معروف، بسیاری از طلافروشی‌های شهر انزلی را در خود جای داده است. یکی از قدیمی‌ترین مساجد شهر انزلی نیز در همین بازار قرار دارد. علاوه بر این ساعت سازی‌ها، اقلام آرایشی و بهداشتی و کسب و کارهای قدیمی شهر مثل چرم‌دوزی یا بزاز‌ی‌ها نیز در همین خیابان قرار دارند. در سال‌های دور و اوایل انقلاب چند رستوران و کافه هم در این خیابان قرار داشته است. (بیشتر بدانید: اطلاعات تاریخی درباره اولین پل متحرک ایران در بندرانزلی)

به طور کل سپه به واسطه‌ کوچه‌های فرعی، از شمال به خیابان سی‌متری و از فرعی‌های جنوبی به خیابان گلستان انزلی متصل می‌شود. برای درک بهتر، سه خط فرضی را مجسم کنید که به موازات هم از شرق بندر به غرب کشیده شده‌اند.

طی پنجاه سال اخیر ساختار اصلی سپه تغییر محسوسی نداشته است. به تازگی این خیابان نیز به مانند شهرداری رشت در یک طرح جدید در حال بازسازی و تغییر چهره است.

فاصله کوتاه این خیابان با بندر و بلوار ساحلی و موقعیت منحصربفرد آن بر جذابیت این بازار افزوده است. بافت و معماری این محدوده همچنان قابل توجه است. همانطور که در مقدمه اشاره شد در گذشته نیز ساکنین کوچه‌ها و خیابان‌های فرعی محدوده سپه عموما از افراد یا کسبه سرشناس و معروف شهر بودند که محل سکونتشان به مرکز شهر و مغازه‌هایشان نزدیک بوده ‌است.

با توجه به تغییراتی که در طی این سال‌ها و بازسازی اکثر فروشگاه‌ها رخ داده همچنان این خیابان کلیت بصری کلاسیک خود را حفظ کرده است. بقایای ساختمان‌های قدیمی با معماری نزدیک به سبک معماری روسیه هنوز در این خیابان و در برخی قسمت‌ها به چشم می‌خورد. اگرچه عدم نظارت صحیح و بازسازی غلط (در برخی موارد) موجب شده تا هویت معماری تاریخی ساختمان‌ها از دست برود. اما در این بین هنوز ساختمان‌هایی هستند که با همان سبک معماری پابرجا مانده‌اند.

نمونه چنین بازاری که بر بدنه خیابان شکل گرفته عمدتا در شهر‌های اروپایی دیده می‌شود. نمونه‌های دیگر این بازارها در کشورهای همسایه هم بسیار است که با استفاده صحیح و معرفی به عنوان مقاصد توریسم، موجب درآمدزایی برای این کشورها نیز شده است.

بازار و خیابان سپه از بهترین و زیباترین نمونه‌های این نوع بازارهای کلاسیک و شهری‌ است که به جهت قرارگیری در شهر ساحلی در نوع خود کم نظیرند. خیابانی که به علت موقعیت، دسترسی و ساختار خود، هویتی محسوس دارد. (بیشتر بدانید: پل تاریخی غازیان کجاست و در چه سالی ساخته شده است؟)

مناره تاریخی در خیابان سپه بندر انزلی

«مناره انزلی» قدیمی‌ترین فانوس دریایی ایران در مسیر ورودی خیابان سپه انزلی است. این بنا در ۲۰۰ قدمی شیرسنگی قرار دارد.

طبق نوشته‌ها در سفرنامهٔ خسروخان گرجی حاکم گیلان آن را در سال ۱۲۳۰ هجری – قمری برابر ۱۸۱۵ میلادی و ۱۱۹۴ شمسی از آجر بنا نهاده‌است.

مناره در سال ۱۲۳۰ هجری‌ قمری یعنی در قرن 18 میلادی ساخته شده است. به احتمال فراوان موقعیت این برج دریایی نقش بسزایی در احداث خیابان سپه و توسعه این محدوده ایفا کرده است.

عباس مسعودی موسس روزنامه اطلاعات، طی سفری که در سال ۱۳۰۷ به بندرانزلی داشت درباره خیابان سپه چنین می‌نویسد:

«خیابان‌های بندرپهلوی خیلی قشنگ و نظیف می‌باشد. اگرچه به واسطه عدم وسعت شهر خیابان‌های زیادی ندارد. ولی همین خیابان‌های فعلی دارای ساختمان‌های خیلی خوب و محکم و عمارات قشنگ در اطراف آن می‌باشد.

پیاده‌روی خیابان‌های پهلوی از دو سمت و وسط آن سنگ‌فرش یکنواخت و محکم و به قدری نظیف است و بلدیه هم مراقبت نظافت آن را دارد که بی‌اغراق حتی چوب کبریت و ته سیگار هم در این خیابان‌ها خیلی کم دیده می‌شود.

خیابانی است به نام سپه این خیابان اگرچه به واسطه عدم وسائط نقلیه کم عرض ساخته شده ولی ساختمانش خوب و خیابان طویلی است. کمیسیون بلدی تصمیم دارد این خیابان را تا قبرستان پهلوی امتداد دهد و این امتدادِ خیابان به زیبایی شهر خواهد افزود.

خیابان‌سازی‌های دیگری هم در نظر گرفته شده که یک قسمت آن را مشغول ساختمان بودند. کوچه‌های این شهر عمدتا سنگفرش و خانه‌های مردم اغلب به فرم و ساختمان امروز بنا شده است.

ساختمان بانک روس در خیابان سپه کجاست؟

ساختمان «بانک ­روس» از مسیر ورودی سی‌متری (شیر سنگی) به داخل بازار سپه، درست نقش تقاطع دوم و روبروی پاساژ اسکافی قرار دارد.

مرحوم عزیز طویلی در کتاب تاریخ جامع انزلی درباره علل ساخت این ساختمان که همچنان در سپه استوار مانده، اینطور نوشته است:

روابط برخی از تاجران اهل انزلی از جمله «قاسم­‌اف» و شخص «حاج عبدالله قاسمیان» که با تقی‌اف (صاحب تاسیسات نفت در بادکوبه) فعالیت‌های تجاری داشته‌­اند، زمینه‌­ی شناختی مطمئنی را فراهم آورد تا روس‌­ها به صرافت ساخت و تاسیس یک شعبه از بانک خود در خیابان سپه انزلی بیفتند.

ساختمان «بانک ­روس» بندر پهلوی به «عمارت قاسم­‌اف» هم مشهور است در سال ۱۳۰۴ شمسی در محدوده میانی بازار سپه ساخته شد. معمار این ساختمان شخصی از اهالی شهر رشت بود. مخارج ساخت ساختمان بانک روس را تماما روس­‌ها پرداخت کردند. روایت است که نمای ساختمان، کنده‌کاری‌های منحصربفردی داشت که آن را از سایر ساختمان ها متمایز می‌کرد.

معروف‌ترین خیابان‌های فرعی در بازار سپه

• خیابان قاآنی جنوب
• خیابان قاآنی شمالی
• خیابان مظلوم
• کوچه پیشوایی
• کوچه‌ زمانی
• کوچه‌ عاشورنژاد
• کوچه رهنما
• کوچه ندیم باشی

خیابان قاآنی جنوبی و شمالی به نوعی ورودی‌های اصلی و ابتدایی این خیابان قدیمی محسوب می‌شوند. قاآنی جنوبی مسیر ورودی از سمت میدان انزلی و قاآنی شمالی منشعب از خیابان سی‌متری است.

به طور کلی فاصله و محدوده کوچه و خیابان‌های فرعی در بازار یا خیابان سپه بسیار نزدیک به هم است. خیابان مظلوم به موازات سپه (بین سپه و سی متری) قرار دارد. خیابان مظلوم در نهایت و از سمت غرب به خیابان ناصرخسرو منتهی می‌گردد.

کوچه‌های پیشوایی، زمانی، عاشورنژاد، رهنما و ندیم باشی از معروف‌ترین کوچه‌های خیابان سپه انزلی هستند. در گذشته بسیاری از ساختمان‌هایی قدیمی با معماری روسی در این محدوده به وفور یافت می‌شد. بسیاری برای رهن و اجاره در محدوده بندر این محدوده را انتخاب می‌کنند. در حال حاضر برخی از مجلل‌ترین آپارتمان‌ها و مجتمع های ساختمانی در این کوچه‌ها ساخته شده است. نزدیکی به خیابان سی متری، موج شکن تاریخی و کانال کشتیرانی از مهم‌ترین عوامل محبوبیت و اثرگذارترین پارامتر قیمتی بر املاک این خیابان‌ها هستند.

به واسطه محدودیت‌ تراکم در طول خیابان سپه، ساخت و ساز‌ آپارتمان‌های نوساز، عمدتا در خیابان مظلوم به چشم ‌می‌خورد. جدا از اینها آپارتمان‌های کلاسیکی که در دهه شصت و هفتاد ساخته شده بودند همچنان در بین این سازه‌های نو قابل مشاهده است. به جز آپارتمان‌ها، ویلاهای مدرنی در محدوده خیابان سپه و مظلوم قرار دارند که بعضی از آنها با گذشت زمان مرمت شده و تبدیل به کافه یا رستوران‌ شدند.

چگونه در خیابان سپه انزلی آپارتمان بخریم؟

برای خرید آپارتمان در خیابان سپه ابتدا منطقه را خوب بررسی کنید. از یک مشاوره متخصص و آشنا به منطقه مشاوره بگیرید. خانه انزلی به عنوان یکی از بهترین مشاوره املاک‌های شهر انزلی می‌تواند جزئیات دقیقی را از منطقه به شما ارائه بدهد. خوب است بدانید خرید و فروش آپارتمان در خیابان سپه طی ۱۰سال اخیر سیری صعودی داشته است. بررسی رشد قیمت‌ها و افزایش تقاضا برای خرید آپارتمان در محدوده مظلوم و سپه و همچنین توسعه عمرانی این محدوده به واسطه ساخت و ساز‌های آپارتمانی نشان می‌دهد که این ناحیه رشد چشمگیری داشته و همچنان خواهد داشت (بیشتر بدانید: شرایط دریافت وام مسکن ۱۴۰۲ برای خرید آپارتمان).

محدوده سپه و ساختار محلات آن برای افرادی که به بافت کلاسیک شهری علاقمند هستند یکی از بهترین گزینه‌هاست. خرید ملک در خیابان سپه با هدف سرمایه‌گذاری گزینه‌ای قابل قبول است اما بهترین گزینه نیست. در حال حاضر برخی از بهترین آپارتمان‌های مسکونی در همین محدوده قرار دارند. در برخی قسمت‌ها به دلیل حفظ بافت تاریخی محدودیت ساخت نیز وجود دارد.

به طور کل تقاضا برای سکونت در این محدوده بالاست. نزدیکی به بندر و بلوار که چشم انداز بی‌نظیری دارد، خیابان سی‌متری و موج شکن‌ها، نزدیکی به مهم‌ترین بخش‌های بازار و مرکز شهر و دسترسی آسان به بخش‌های مختلف و همچنین بافت فرهنگی منطقه و اتمسفر محدوده یک کامپلکس ویژه است.

سابقه سرمایه‌گذاری ملکی در این محدوده طی ۱۰ سال اخیر هیچ نشانی از زیان نداشته و پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش ارزش املاک در خیابان سپه بندرانزلی است. اگر طالب آپارتمان در خیابان سپه هستید، محدوده مظلوم ، همان کوچه‌های معروف پیشوایی، زمانی، عاشورنژاد، رهنما و ندیم باشی آپارتمان‌ها و ساختمان‌های زیبایی دارد.

ظرفیت بودجه شما می تواند نقش بسزایی در انتخاب آپارتمان در این محدوده داشته باشد. قطعا در این ناحیه خبری از آپارتمان ارزان نیست. اما به هر ترتیب اگر صحبت از شاخص‌های کیفی مهم و داشتن سبک زندگی بدون استرس با در نظر گرفتن موقعیت مکانی منحصربفرد مطرح باشد، بی‌شک محدوده خیابان سپه می‌تواند جز ایده‌ال‌ترین گزینه‌ها محسوب شود (در همین رابطه بررسی کنید: خرید آپارتمان نوساز زیر ۳ میلیارد در بندر انزلی).

پیشتر در مقالات معرفی، به این موضوع اشاره کردیم که به راحتی می‌توانید از طریق گوگل عبارت خرید یا قیمت آپارتمان در محدوده خیابان سپه را جستجو کنید. طبق روال معقول، اول اطلاعات مربوط به متوسط قیمت ناحیه و امکانات را آنالیز کنید و سپس به معتبرترین مشاور املاک منطقه مراجعه کنید. در پایان، می‌توانید برای بررسی بهترین محلات و مناطق بندر انزلی از طریق لینک اقدام کنید.

منابع:

• ساختمان بانک روس، دخل و تصرف از تاریخ جامع انزلی، ع.طویلی
• روایت موسس روزنامه اطلاعات، صفحه شخصی آ.صافدل
• آخرین بروزرسانی در ۲۸ شهریور ۱۴۰۲