گواهی عدم حضور در دفتر اسناد رسمی، ضرورت و نحوه دریافت آن + نمونه متن

گواهی عدم حضور در دفتر اسناد رسمی و دریافت آن در شرایط خاص یکی از مهم‌ترین اقداماتی‌ است که به هنگام معاملات ملک باید به آن توجه کرد. اما چرا؟ اساسا یکی از مهم‌ترین قرارداد‌هایی که عموم مردم احتمالا یکبار با آن روبرو می‌شوند، قرارداد مبایعه‌نامه مربوط به معامله ملک است.

مبایعه‌نامه‌ها به طور معمول در خصوص فروش یا پیش‌فروش واحد‌های آپارتمانی و خانه‌های ویلایی و سایر مستغلات تنظیم می‌شوند. در این قرارداد جزییات معامله و پرداخت، نحوه انتقال مال و حضور در دفتر اسناد رسمی برای سند زدن با شروط خاص هر معامله قید می‌گردد. 

بر این اساس، مقداری از ثمن معامله یا همان پولی که بابت فروش مال تعیین شده، جهت انتقال سند اختصاص داده می‌شود. اما دریافت گواهی عدم حضور زمانی ضروری است که فروشنده یا خریدار از حضور در دفترخانه و انتقال سند امتناع کند.

در این حالت این طرف حاضر دیگر معامله است که می‌بایست از دفترخانه اسناد رسمی درخواست گواهی عدم حضور کند تا بتواند در صورت نیاز، «دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی» را برای دعوی حقوقی طرح کند. بنابراین طرف حاضر برای پیروزی و اثبات عدم حضور طرف دیگر معامله، یا درخواست مطالبه خسارات قانونی ناشی از عدم تنظیم سند (طبق قرار) حتما باید این گواهی را دریافت کند.

شرایط دریافت گواهی عدم حضور

در جریان معامله، ترجیحا در آغاز مذاکرات برای معامله ملکی خود با مشاور یا کارشناس حقوقی ملک مشورت کنید و سپس جزییات دریافت این گواهی را  طرح کنید. همانطور که در مقدمه اشاره کردیم صدور این گواهی در دفتر اسناد رسمی به این علت صورت می‌گیرد که:

• به هر عنوانی خریدار ملک در موعد مقرر برای انتقال سند در دفترخانه حاضر نشود، ضمن اینکه باقی ثمن معامله‌تان هم پرداخت نشده است. فروشنده اما با کلیه مدارک حاضر و آماده است.
• برعکس وضعیت اول؛ یعنی خریدار با شرایط موجه در دفترخانه حضور پیدا کرده اما فروشنده در محضر حاضر نشده است.

نکته: «حتما در آغاز مذاکرات برای معامله ملکی خود با مشاور یا کارشناس حقوقی ملک مشورت کنید تا از دریافت این گواهی به واسطه دفترخانه‌ای که در مبایعه‌نامه مشخص شده و قرار است انتقال سند و مراحل پایانی در آنجا صورت گیرد اطمینان حاصل کنید. گاها پیش آمده که برخی از دفاتر از صدور این گواهی امتناع کرده‌اند.»

توجه داشته باشید به هنگام تنظیم مبایعه نامه خرید یا فروش ملک بند چهارم مبایعه نامه مربوط به تعیین زمان برای سند زدن و حضور در دفترخانه است. بنابراین به هیچ عنوان در تعیین این تاریخ یا امکان موکول کردن آن غفلت نکنید. با دقت پیگیر موارد درج شده در مبایعه‌نامه یعنی دفترخانه و شماره ثبت آن و تاریخ حضور طرفین معامله باشید.

نکته: «اگر احیانا بند چهارم مبایعه نامه تکمیل نشده باشد (موارد یا شرایط مربوط به فسخ قرارداد)، امکان درخواست گواهی عدم حضور از دفترخانه وجود نخواهد داشت. ضمنا امکان دارد در زمان تنظیم مبایعه نامه مبلغی از باقی مانده پرداختی را برای روز انتقال سند معین کرده باشید. »

فرقی ندارد چک بانکی و یا وجه نقد باشد. امکان ثبت این موضوع هم در ادامه بند چهار به صورت مکتوب وجود دارد. بنابراین اگر که خریدار مبلغی کمتر از آن چه در بند چهار به ثبت رسیده را همراه داشته باشد و در پی ایجاد برهم زدن جریان معامله باشد، می توان آن را به منزله عدم حضور در نظر گرفت. (بیشتر بدانید: شرایط انحلال قرارداد و فسخ به چه شکل امکان‌پذیر است؟)

«ماده ۴– شرایط مربوط به تنظیم سند

۴–۱– طرفین متعهد شدند در تاریخ………./……./………. در دفترخانه اسناد رسمی شماره ………. واقع در شهر……….. و یا دفترخانه ای که بانک پیشنهاد می‌نماید، ضمن انجام کلیه تعهدات و شرایط مندرج در این قرارداد (قولنامه) نسبت به تنظیم سند رسمی مورد معامله به نام خریدار اقدام نمایند.»

بیشتر بدانید: حد مجاز ساخت بنا در زمین کشاورزی و اطلاعات مهم درباره تغییر کاربری زمین

امتیاز دریافت گواهی عدم حضور

امتیاز داشتن گواهی عدم حضور زمانی برای فرد مسجل می‌شود که بخواهد دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی را برای دعوی حقوقی طرح کند. به طور مثال می‌توان به ازای هر روزی که طرف مقابل معامله تاخیر داشته است، از دادگاه درخواست غرامت کرد. تبعا با ارائه این گواهی به مراجع قانونی پروسه پیگیری پرونده با عدله مستدل و سریع‌تر صورت خواهد گرفت.

متن حقوقی گواهی عدم حضور درد فترخانه

نظر به اینکه باتوجه به مدارک ابرازی از طرف خانم/ آقای ………………. مقرر بوده است که سند حاکی از انتقال قطعی …….. مترمربع از مالکیت خانم/ آقای ………………. از پلاک ثبتی …….. فرعی از …….. اصلی واقع در بخش …….. تهران باشرایط مذکور در آن مدارک (بیعنامه شماره ………………. مورخ ……………….) در تاریخ ………………. در این دفترخانه به ثبت برسد از آنجا که سند مذکور به علت عدم مراجعه و حضور فروشنده بیعنامه مذکور (خانم/ آقای ……………….) و بالطبع عدم ارائه و تهیه مدارک لازم جهت ثبت سند قطعی از طرف مالک (فروشنده) تا آخر وقت اداری روز ………………. ثبت دفتر نشده است به تقاضای خانم/ آقای ………………. (خریدار) که تحت شماره ………………. مورخ ………………. در دفتر اندیکاتور به ثبت رسیده است و براساس بند ۸۹ مجموعه بخشنامه‌های ثبتی این گواهی از طرف اینجانب ………………. سردفتر اسناد رسمی ………………. بندرانزلی تنظیم و به نامبرده تسلیم گردید.

سردفتر/ کفیل دفترخانه اسناد رسمی – مهر و امضاء

• مبایعه‌نامه و یا قولنامه‌ای که طرفین معامله در زمان تنظیم با امضا و اثر انگشت تعهد داده‌اند
• اسناد و مدارک شناسایی متقاضی گواهی یعنی شناسنامه و کارت ملی
• چک بانکی، آن مبلغ باقی‌مانده پرداخت معامله یا ثمن معامله یا چک تضمین شده

نکته: «توجه داشته باشید اگر خریدار، به هر دلیلی این امکان را نداشته باشد که مدارک یا مدرکی مبنی بر ضمانت مابقی ثمن یا باقی‌مانده پرداختی معامله را به دفترخانه ارائه دهد، گواهی عدم حضور برای متقاضی تنظیم نخواهد شد.»

در پایان می‌توانید برای مطالعه مقالات بیشتر در این خصوص به صفحه دانستنی‌های معاملات ملکی مراجعه کنید. پیشنهاد می‌کنیم در خلال بررسی‌ها سری به صفحه اختصاصی پروژه شهرک هوشمند ورینا بزنید. علاوه بر این برای بازدید از عناوین متنوع و کسب اطلاعات در خصوص شرایط خرید فروش املاک و مستغلات در بهترین نقاط انزلی کافی‌ست از طریق لینک وارد صفحه شوید.

(آخرین بروزرسانی ۶ تیر ماه ۱۴۰۱)